Lăng mộ Hoàng Cao Khải – Lăng mộ đá trăm tuổi giữa lòng thủ đô Hà Nội
Lăng mộ Hoàng Cao Khải là một công trình lăng mộ ở Hà Nội với kiến trúc đá cổ kính và độc đáo, nằm ở ngõ 252, phố Tây Sơn, phường Trung Liệt, quận Đống Đa, Hà Nội. Đây là nơi an nghỉ của Hoàng Cao Khải (1850 – 1933), một đại thần thân Pháp dưới triều vua Thành Thái nhà Nguyễn và cũng là một nhà văn, nhà sử học của Việt Nam.
Lăng mộ được xây dựng năm 1893 theo kiểu chữ “Đinh”, dài 8 mét, cao 6 mét, trần cách sàn hơn 4 mét. Ở giữa có một cái bàn đá màu trắng rộng. Mộ của Hoàng Cao Khải ở bên trái, của vợ ông ở bên phải, đều bằng đá cẩm thạch trắng cực đẹp, chạm trổ tinh vi, có khắc những dòng chữ Hán sắc xảo. Bên phải mộ Hoàng Cao Khải còn có mộ Hoàng Trọng Phu, con trai trưởng của ông, xây bằng đá xanh, đẹp và uy nghi không kém.
Toàn bộ công trình từ mái nhà, trần, các kèo, cột, cho đến nền nhà, các ngôi mộ, bệ thờ, diềm, tường và tượng các vị tướng đứng chầu ngoài sân… đều làm bằng đá, chạm trổ rất công phu với hoa văn cách điệu tinh xảo, phản ánh trình độ nghệ thuật điêu khắc đá khá cao của Việt Nam ở cuối thế kỷ XIX. Lăng mộ được xem là công trình đá lớn nhất Hà Nội và lớn thứ hai ở Việt Nam (sau Thành nhà Hồ).
Lăng mộ đá của Hoàng Cao Khải là một phần của quần thể kiến trúc lăng tẩm gồm 14 công trình lớn nhỏ nằm rải rác ở khu vực phía Tây gò Đống Đa. Quần thể này còn có khu đình thờ của họ Hoàng bẩy gian (lớn hơn tất cả những ngôi đình trên địa bàn Hà Nội) theo phong cách kiến trúc dân gian với mái cong hình thuyền và hệ thống vì kèo. Quần thể này được xem là chứng tích duy nhất của nước ta về một quần thể các công trình lăng tẩm, dinh thự của một phó vương.
Các công trình lăng mộ đá xanh đẹp Ninh Bình
Ngôi mộ bằng đá bên trong khu lăng mộ. Theo phong tục, mộ cụ ông nằm bên trái và vợ bên phải. Toàn bộ công trình đều bằng đá cẩm thạch trắng, chạm khắc tinh xảo.
Bên trong lăng mộ nhiều chi tiết đã xuống cấp theo thời gian song vẫn giữ nét cầu kỳ.
Di tích được tận dụng làm trụ sở tuần tra cụm dân cư số 9 của Công an phường Trung Liệt.
Quần thể kiến trúc lăng tẩm Hoàng Cao Khải có tính đặc thù cao về kiến trúc, được Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trương giữ nguyên hiện trạng và được xếp hạng Di tích quốc gia năm 1962. Tuy nhiên, hiện nay khu lăng mộ đã bị biến thành bãi đỗ xe và chợ cóc, gây tiếc nuối cho nhiều người yêu quý di sản văn hóa.
Tôi hy vọng bài giới thiệu của tôi đã cung cấp cho bạn một cái nhìn tổng quan về lăng mộ Hoàng Cao Khải, một công trình kiến trúc đá độc đáo và quý giá của Hà Nội. Nếu bạn có dịp đến thăm Hà Nội, bạn có thể ghé qua ngõ 252, phố Tây Sơn để chiêm ngưỡng khu lăng mộ này.
